Onder het kazerneterrein in Blerick ligt het eeuwenoude Spaanse fort Sint Michiel. Dat wisten we al lang, maar uit recente opgravingen blijkt dat het fort voor een groot gedeelte nog puntgaaf is. Het ligt vlak onder de oppervlakte. Volgens archeologen en andere deskundigen is het een unieke vondst, van internationale alure. Nergens anders in Europa is zo’n Spaans stenen stervormige fort, gebouwd in 1643, met honderden meters muren van vijf meter hoog, zo goed bewaard gebleven. De bouwplannen voor het terrein houden nu nauwelijks rekening met die historische schat. Het fort dreigt voor altijd te worden vernietigd, terwijl het nu juist dé trekker van Venlo zou kunnen worden.
Waarom een verzameling oude stenen redden?
Niet voor de archeologen – die doen hun onderzoek, en wat er daarna met de stenen gebeurt is niet eens zo belangrijk. Maar wel voor de stad: een compleet of gedeeltelijk blootgelegd en gerenoveerd fort zou in al zijn glorie massa’s belangstellenden kunnen trekken. Denk aan de toeristen, denk aan de inkomsten voor winkeliers en kasteleins. Het zou de Venlonaren en Blerickenaren doordringen van hun rijke historie, van hun gemeenschappelijk verleden. En het zou een historisch stuk stad creëren waar het niet alleen fantastisch toeven is (park, restaurants, museum) maar waar je schoolkinderen kunt rondleiden, waar je toneelstukken kunt opvoeren, revues en concerten kunt organiseren; kortom, een enorme kans voor Venlo om op verschillende gebieden te groeien.
Wat is ons doel?
Doel is het fort Sint Michiel uit te graven, bloot te leggen en zo te restaureren dat het opengesteld kan worden voor publiek. Eerste stap is proefsleuven-onderzoek naar het hele traject van de buitenmuren. Vreemd genoeg wordt daar nu geen budget voor vrijgemaakt: de gemeente wil gaan bouwen zonder te weten wat de toestand van het fort als geheel is. Van het zuidelijke deel weten we het wel: dat is spectaculair gaaf bewaard gebleven.
Wat moet er gebeuren?
Burgers en politici moeten ervan doordrongen zijn wat er in de grond ligt. De nieuwe informatie, dat de toestand van het fort zo ongelooflijk goed is, is niet meegenomen in de besluitvorming tot nu toe. Eerdere waarschuwingen van archeologen, historici, kenners en zelfs in rapporten van de gemeente Venlo zelf (!) zijn uiteindelijk allemaal genegeerd. Red Ons Fort wil dus vooral heel hard roepen hoe jammer het zou zijn als dit stuk Europese geschiedenis voor altijd wordt vernietigd, en alleen door de overtrokken haast waarmee bestuurders de bouwplannen willen realiseren. Burgers zouden zich moeten laten horen – dit is de laatste kans. Red Ons Fort bundelt die reacties, verzamelt de meningen van deskundige buitenstaanders, en stapt dan naar de politiek.
En VVV dan?
Sommige Venlonaren vinden het hele Kazerneplan weggegooid geld, andere Venlonaren zouden trots zijn op een mooi stadion aan de Maas. In Red Ons Fort zijn beide groepen burgers vertegenwoordigd. Wij zijn dus niet tégen het stadion. Het gaat ons louter en alleen om het fort. Dat mag niet verloren gaan. Dat het VVV-stadion toevallig is gepland op een stuk grond waar nauwelijks fort te vinden is, maakt een combinatie makkelijk. En het kazerneplan Fortstad, of Sporten in het Fort, dat de meeste Venlonaren wilden, ging uit van de combinatie stadion en fort. Helaas heeft het gemeentebestuur die wens van de burgers en Holland Casino terzijde geschoven. Maar dat je vóór het fort bent, betekent dus niet dat je tégen het nieuwe stadion van VVV bent.
Maar is het niet al veel te laat om iets te veranderen?
Nee, hoor. Die indruk wekken politici als ze nerveus worden. Maar alles wat er nu ligt is slechts een ‘visie’. Sterker nog: de gemeente roept burgers op nu met andere visies te komen! Die kun je tot 7 september indienen. Dat heet officieel een ‘zienswijze’. We gaan zoveel mogelijk zienswijzen insturen, en we vragen jullie hetzelfde te doen. Binnenkort volgt uitlegt op deze site hoe je zo’n zienswijze (‘Het fort moet behouden blijven’) in kunt dienen. Daarnaast kun je historische argumenten aanvoeren om bezwaar aan te tekenen tegen de MER, de Milieu Effect Rapportage. Ook dat kan nog tot 7 september, en ook dat gaan we doen. Ook daarover volgt nog uitleg op deze site. We kunnen alle hulp gebruiken, elk bezwaar, elke zienswijze en elke steun in de rug maakt ons verhaal sterker.
En wat kost dit grapje?
Natte vingerwerk: het onderzoek naar het fort kost 5 ton, het opgraven en restaureren van een belangrijk deel van het fort misschien een miljoen of 2. Een heel fort opgraven en klaar maken voor publiek? Een miljoen of 8. Maar het mooie is: het openluchtmuseum dat op die manier ontstaat betaalt zichzelf terug. Geschiedenis is exploitabel! Kijk naar Keulen (‘Archäologische Zone’) of naar de vestingstadjes Naarden en Boertange. Waar ga je zelf naar toe als je naar Toscane op vakantie gaat? Wat ga je bezichtigen in Spanje of Frankrijk? Kerken, kastelen, vestingstadjes en oude steden. In die oude stenen zit geld. En met geld overtuig je zelf politici.
Dus, wat moet ik nu doen?
Concreet: vertel dit verder. Heb het erover. Spreek gemeenteraadsleden aan. En dien allemaal een zogenaamde zienswijze in, en teken bezwaar aan tegen de MER. Hoe je dat precies moet doen, staat binnenkort op deze site. Let op: we hebben maar tot 7 september!