Wandelen
Een kind van tien wandelt met zijn vader door de stad. Met verbazing luistert de jongen naar de verhalen van vroeger. Over de tijd dat de vader zelf kind was geweest. Het waren mooie jaren. In de stad was het altijd druk. ‘s Zomers zaten de mensen buiten op straat. In die tijd waren auto’s nog een zeldzaamheid. De straten waren het domein van spelende kinderen. De vader wees de plek aan waar hij in 1905 was geboren. Maar de oorlog was over de stad gekomen. De uren in kelders waren verschrikkelijk. Angst werd doodsangst als de bommen op de weerloze stad vielen. Hij had de doden gezien, de gewonden en het puin. Puin, puin, puin – vreselijk. Maar uiteindelijk waren de bevrijders gekomen. De vader vertelde hoe hij de Nederlandse vlag over zijn schouders had geslagen en voorzichtig naar buiten was gegaan. Op straat werd gezongen en gehost rond tanks met witte sterren en zwarte soldaten. Toen was hij zijn vrouw en kinderen uit de kelder gaan halen. Bevrijding. Ze dachten dat ze droomden. De generatie der gebombardeerden had de puin opgeruimd. De gaten die de bommen hadden geslagen, zouden verdwijnen. Kom, dan gaan we kijken, zei de vader. In de Jodenstraat werd gebouwd. Overal stonden houten steigers. Hier wordt aan jouw Venlo gewerkt, zei de vader. De jongen had hem verbaasd aangekeken. Wat zou papa daarmee bedoelen? Jouw Venlo?
Een halve eeuw is verstreken en ik loop zelf af en toe met mijn zoon van tien door Venlo. Daniel is een ontvankelijke jongen. Dol op verhalen. Ook verhalen van vroeger. Af en toe kijken we samen in de albums met foto’s en prentbriefkaarten van Venlo van mijn vader. De stad van honderd jaar geleden ontvouwt zich dan. Een hondenkar op de Moerdijkstraat. Veel van het Venlo, waar mijn vader als stadskind onbezorgd speelde, is verdwenen. Door de oorlog, maar zeker ook door de rampzalige sloopwoede in de jaren erna. Badhuis, gereformeerde kerk en kantongerecht: gesloopt. Nationaal, stadsboerderijtjes in de Floddergats, gemeentelijk administratiekantoor bij het stadhuis: gesloopt. Recent nog de karakteristieke gevel en middeleeuwse gewelfde kelders van de Scala. De slooplitanie van Venlo is een jammergebed zonder einde.
Het vorig jaar werden we door Liesbeth Haenen-Cox – dochter van fotograaf en filmer Wim Cox – uitgenodigd om te komen kijken naar foto’s die zij rond 1960 had gemaakt in de binnenstad. Het was het Venlo van het jongetje van tien van het begin van dit verhaaltje. Er was een serie bij met foto’s van de Peperstraat, het Helscchriksel en Maasschriksel op een zondagmorgen. Vlak voordat de stadsprocessie zou gaan trekken. De sfeer van de foto’s was overrompelend. Wat opviel was dat er nog zoveel stond op deze plek na de oorlog. Al die huizen en winkels zijn dus in de jaren zestig gesloopt. In hetzelfde decennium restaureerde Maastricht zijn evenzeer verkommerde Stokstraatkwartier. Zo’n kans heeft Venlo laten liggen. Door gebrek aan historisch besef heeft men misschien helemaal niet gezien dat de kans er lag.
En nu is er het fort Sint-Michiel uit de Tachtigjarige Oorlog. De jongetjes van tien heeft van zijn vader gehoord dat er een tunnel vanaf de Markt, onder de Maas door, naar dat fort loopt. Reuze spannend om te horen én te vertellen. Fort Sint-Michiel. CDA-boegbeeld Frans Wolters had een verrassend idee. Behoud het, kom er niet aan, ontwikkel voorlopig niets op deze locatie. Festina lente caute fac omnia nente. Het gelijk van Wolters. Fort Sint-Michiel uit de Gouden Eeuw is goud voor de stad. Voor het Venlo van de toekomst.
Sef Derkx
One comment
Comments are closed.